|
درباره وبلاگ  به وبلاگ ادبیات89خوش آمدید آرشيو وبلاگ پيوندها
نويسندگان
|
ادبیات89 دانشگاه هرمزگان
جمعه 27 خرداد 1390برچسب:, :: 11:54 :: نويسنده : علی آذری
زندگی‌نامه
خواجه امام، حجة‌الحق، حکیم ابوالفتاح (یا ابوحفص) عمر بن ابراهیم مشهور به خیام (یا خیامی) نیشابوری، فیلسوف و ریاضی دان و منجم و شاعر ایرانی در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری است. مولد و منشا و اصل او نیشابور بود. ملکشاه به وی احترام می‌گذاشت، ولی رابطه سنجر با او خوب نبود، زیرا سنجر در کودکی مبتلا به آبله شده بود و خیام نزد او رفت و بیرون آمد. وزیر مجیرالدوله از خیام پرسید: "او را چگونه یافتی و به چه چیز علاجش کردی؟" امام گفت: " این کودک مخوف است." خادم حبشی این سخن بشنید و به سنجر رسانید. چون وی از آبله برست، بغض امام در دل گرفت. خیام در ترتیب رصد ملکشاهی و اصلاح تقویم همکاری داشت. وفات او بین 506 و 530 هجری قمری اتفاق افتاده. خیام اشعاری به فارسی (پارسی) و تازی و کتاب‌هایی به هر دو زبان دارد، از جمله رباعیات او مشهور جهان است. از آثار او در ریاضی جبر و مقابله، رساله فی شرح ما اشکال من مصادرات کتاب اقلیدس، رسالة فی الاحتیال لمعرفة مقداری الذهب و الفضة فی جسم مرکب منهما، لوازم الامکنة را باید نام برد. آرامگاه مقبره خیام شاعر معروف در جنوب شهر نیشابور، در جوار مقبره امامزاده محمد محروق واقع است. نظامی عروضی در سال 530 مقبره خیام را زیارت کرد. وی گوید: "مرا به گورستان حیره (نیشابور) بیرون آورد (راهنما) و بر دست چپ گشتم، در پایین دیوار باغی خاک او دیدم نهاده..." ویلیام جکسن نویسد: "این بنا را که فعلا بر قبر امامزاده موجود است ظاهراً در قرن هفدهم میلادی (قرن یازدهم هجری) به جای بینایی که در آن وقت مشرف به ویرانی بوده است، بنا کرده‌اند." بار دیگر در سال 1313 هجری شمسی مقارن با جشن هزاره فردوسی بنای دیگری ساخته شد که هنوز باقی است، و آن مشتمل است بر ستونی سنگی در وسط سکوی چهار گوش منصل به بقیه امامزاده محمد محروق. انجمن آثار ملی در صدد احداث بنایی برآمد که بیش از بنای کنونی در خور مقام خیام باشد، و از لحاظ اینکه با وضع بنای تاریخی امامزاده محمد محروق تباین و عدم تناسبی نیابد، در نظر گرفت بنای دیگری در جانب دیگر باغ امامزاده مذکور به عنوان یادبود خیام احداث نماید. طرح این بنای یادبود مشتمل است بر برجی به سبک برجهای عهد سلجوقی (معاصر خیام) منتهی با استخوان بندی آهنی و پوشش سنگی و تزینات کاشی کاری (حاوی رباعیات منتخب خیام) و گنبد متناسب و آب‌نماها و نهرهای آب و مستحدثات دیگر در اطراف وجوانب. علاوه بر بنای یاد بود که در دست ساخت است، ابنیه جداگانه دیگری برای موزه و کتابخانه و مهمانسرا ساخته شده است. ضمناً خیابان مشجر آسفالتی به طول سه کیلومتر از جاده مشهد به سوی باغ خیام و از انجا به بقعه عطار احداث گردیده است. حکیم ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری از ریاضی‌دانان - اخترشناسان و شعرای بنام ایران در دوره سلجوقی است. گرچه پایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی اوست ولی آوازه وی بیشتر به واسطه نگارش رباعیاتش است که شهرت جهانی دارد. افزون بر آنکه رباعیات خیام را به اغلب زبان‌های زنده ترجمه نموده‌اند. فیتز جرالد رباعیات او را به زبان انگلیسی ترجمه کرده است که بیشتر مایه شهرت وی در مغرب‌زمین گردیده.
حکیم عمر خیام در دوره سلطنت ملکشاه سلجوقی (۴۲۶-۵۹۰ هجری قمری) و در زمان وزارت خواجه نظام‌الملک گاهشماری ایران را اصلاح کرد. وی در ریاضیات، علوم ادبی، دینی و تاریخی استاد بود. عده‌ای از تذکره نویسان خیام را شاگرد ابن سینا و عده‌ای دیگر او را شاگرد امام موفق عارف معروف نوشته‌اند. وی بیش از ۱۰۰ رباعی سروده است. مرگ خیام را میان سالهای ۵۱۷-۵۲۰ هجری می‌دانند که در نیشابور اتفاق افتاد، وی را در امامزاده محروق به خاک سپرده اند. .................................................. ....... آثار خیام آثار علمی و ادبی بسیار تالیف نمود که معروفترین آنها هفده رساله و کتاب است بشرح زیر: ۱- رساله فی براهین‌الجبر و المقابله به زبان عربی، در جبر و مقابله که فوق العاده معروف است و بوسیله دکتر غلامحسین مصاحب در تهران به چاپ رسیده است. ۲- رساله کون و تکلیف به عربی درباره حکمت خالق در خلق عالم و حکمت تکلیف که خیام آن را در پاسخ پرسش امام ابونصر محمدبن ابراهیم نسوی در سال ۴۷۳ نوشته است و او یکی از شاگردان پورسینا بوده و در مجموعه جامع البدایع باهتمام سید محی الدین صبری بسال ۱۲۳۰ و کتاب خیام در هند به اهتمام سلیمان ندوی سال ۱۹۳۳ میلادی چاپ شده است. ۳- رساله‌ای در شرح مشکلات کتاب مصادرات اقلیدس و این رساله در سال ۱۳۱۴ به اهتمام دکتر تقی ارانی به چاپ رسید که از لحاظ ریاضی بسیار مهم است. ۴- رساله روضة‌القلوب در کلیات وجود. ۵- رساله ضیاء العلی. ۶- رساله میزان‌الحکمه. ۷- رساله‌ای در صورت و تضاد. ۸- ترجمه خطبه ابن سینا. ۹- رساله‌ای در صحت طرق هندسی برای استخراج جذر و کعب. ۱۰- رساله مشکلات ایجاب. ۱۱- رساله‌ای در طبیعیات. ۱۲- رساله‌ای در بیان زیگ ملکشهاهی. ۱۳- رساله نظام الملک در بیان حکومت. ۱۴- رساله لوازم‌الاکمنه. ۱۵- اشعار عربی خیام که در حدود ۱۹ رباعی آن بدست آمده است. ۱۶- نوروزنامه. ۱۷- رباعیات فارسی خیام که در حدود ۲۰۰ چارینه (رباعی) یا بیشتر از حکیم عمر خیام است و زائد بر آن مربوط به خیام نبوده بلکه به خیام نسبت داده شده. ۱۸- عیون الحکمه. ۱۹- رساله معراجیه. ۲۰- رساله در علم کلیات. ۲۱- رساله در تحقیق معنی وجود. نظرات شما عزیزان:
|
|||
 |
تبادل لینک هوشمند 